"Wezwanie w sprawie za¶lubin", wzorowane na urzêdowym wezwaniu do stawienia siê w s±dzie, to nowoczesna forma zaproszenia na ¶lub. Dawnymi czasy inaczej to wygl±da³o, choæ i dzie³a przodków w tej materii wydaj± siê do¶æ ekscentryczne. Bo na przyk³ad wysy³ali go¶ciom - bilet wstêpu do ko¶cio³a na swoje za¶lubiny.
Mowa o niepozornej, w³a¶ciwie wewn±trzosiedlowej p³ockiej uliczce, prowadz±cej od Misjonarskiej do Gradowskiego. Tej, przy której sta³a szko³a, a od niedawna dzia³a POKiS. Nosi ona imiê Jana Zygmunta Jakubowskiego. Ale wed³ug Google Maps - wci±¿ patronuje jej Henryk Jakubowski. I tu ciekawostka - prywatnie brat Jana Zygmunta...
Pod koniec pa¼dziernika bêdzie gotowy nowy skwer rekreacyjny przy ul. Hermana. Uda³o siê wy³oniæ wykonawcê. To ostateczne po¿egnanie z boiskiem, które przed laty têtni³o ¿yciem.
Album ma sztywne, wykoñczone be¿owym p³ótnem i zawi±zywane na tasiemki ok³adki. Zdobienia nawi±zuj± do stylistyki z prze³omu XIX i XX wieku, podobnie czcionka napisu: "P³ock na starych pocztówkach i fotografiach". Oto spe³nione marzenie Ryszarda Rzymkowskiego, p³ockiego kolekcjonera. Prosto z drukarni, jeszcze gor±ce. Znajdziecie je na Jarmarku Tumskim.
Dawny i aktualny Pomnik 13 straconych. Synagoga i puste miejsce, w którym kiedy¶ sta³a. Podkowa i ¶lad po Podkowie - p³ockich Sukiennicach na Nowym Rynku. Skromne domki i ¼róde³ko Lewek u podnó¿a skarpy oraz... amfiteatr, który zbudowano na ich miejscu... £akomski zaprasza do dawnego P³ocka w swym najnowszym albumie "Jak by³o. P³ock. Jak jest".
Jest zdaje siê wczesna wiosna 1941 r., ¿o³nierze s± bez wierzchnich okryæ. Drewnianym mostem id± ¿o³nierze wermachtu, u¶miechaj± siê. Ten fragment p³ockiej przesz³o¶ci utrwalony na filmowej ta¶mie zaprezentowa³ w³a¶nie facebookowy profil "P³ocki wrzesieñ 1939".
Co k³u³o w zêby mieszkañców Radziwia? Dlaczego w P³ocku mówi³o siê na nich Tatarzy? I dlaczego badacze okre¶lali Radziwie jako "wyspê na niebezpiecznej rzece"? O tym wszystkim opowiada Tomasz Piekarski, historyk, dyrektor Archiwum Pañstwowego. I radziwianin.
Od razu uprzedzamy - podobno sta³o siê to dobrze ponad 100 lat temu. Wydarzenie to uruchomi³o wyobra¼niê niejakiej Kazimiery, p³occzanki z zami³owaniem do tworzenia literatury, do napisania opowiadania, które w roku 1908 zamie¶ci³a lokalna gazeta "Mazur" w "Kalendarzu na rok przestêpny 1908". Kazimiera piórem pos³ugiwa³a siê ca³kiem sprawnie, a fabu³a jej opowie¶ci mo¿e autorkê stawiaæ w gronie ówczesnych feministek. Bo ¿eby nie durni, bezwzglêdni faceci, mo¿e wszyscy ¿yliby d³ugo i szczê¶liwie...
Danusia Siedliñska w karnawa³owym przebraniu, siostry Pe³kowskie przy choince, defilada stra¿aków, stateczni pracownicy poczty, parada konna wojskowej orkiestry, wkraczaj±ca do miasta armia Hallera... Muzeum Mazowieckie ma dla was niespodziankê - cyfrow± wystawê ponad setki zdjêæ starego P³ocka.
Leszek Jagie³³o bierze za rêkê piêcioletni± córkê, ruszaj± w kierunku domu. Po drodze bawi± siê w sylabizowanie napisów: "SPO-¯YW-CZY". Leszek jest dumny z córki. Przy Kobyliñskiego na s³upie telefonicznym widzi dziwn± kartkê. Podchodzi, czyta.
Znajdzie siê na niej kilkadziesi±t zdjêæ i dokumentów ukazuj±cych przebieg wydarzeñ marcowych w ró¿nych miastach Polski.
Chleb jest pyszny. Upieczony z samego rana, w po³udnie smakuje prawie jak ciasto - puszysty, lekko wilgotny, miêciutki, pachn±cy. Pani Gruszczyñska upiek³a go z m±ki, któr± jej m±¿ Wies³aw i syn Krzysztof wyprodukowali w rodzinnym m³ynie. Z tej samej, któr± kupuj± od nich drogie warszawskie restauracje s³yn±ce z potraw z naturalnych, zdrowych produktów. Firma ma ju¿ 110 lat, a pan Krzysztof jest m³ynarzem w czwartym pokoleniu
Czy naukowcy zbadaj± szcz±tki pochowane w Kaplicy Królewskiej p³ockiej katedry? Rok temu biskup Piotr Libera wola³ wstrzymaæ siê z decyzj±, t³umaczy³, ¿e nale¿y zaczekaæ na koniec remontu kaplicy. Ale teraz, po jej zakoñczeniu... - Temat jest aktualny - zapewnia kuria.
Wstyd tym wiêkszy, ¿e wojewoda jest z nadania Prawa i Sprawiedliwo¶ci, a wicepremier PiS-owskiego rz±du ju¿ od 40 lat marzy o zburzeniu "reliktu panowania komunizmu", czyli Pa³acu Kultury i Nauki w Warszawie. Czy w P³ocku mamy tolerowaæ relikt panowania pruskiego zaborcy!? Bo z pami±tk± po zaborcy rosyjskim poradzili¶my sobie ju¿ przed wojn±, burz±c piêkn± sk±din±nd cerkiew na placu Obroñców Warszawy, dawniej Floriañskim.
Innym siê jako¶ udaje. W Radomiu w starej elektrowni jest Mazowieckie Centrum Sztuki Wspó³czesnej. W Krakowie - Muzeum Tadeusza Kantora. Londyñska Tate Modern, najs³ynniejsza galeria sztuki wspó³czesnej na ¶wiecie, to tak¿e stara elektrownia. A nasza? W naszej stoj± stare taczki.
- Chcia³am tañczyæ, a nie organizowaæ zespó³. Podjê³am siê organizacji ze strachu przed prorektorem - u¶miecha siê Maria Ingwer-¯abowska, za³o¿ycielka Zespo³u Tañca Ludowego Masovia, który dzia³a przy p³ockiej filii Politechniki Warszawskiej. Od tamtej pory minê³o 40 lat.
"Zapewne najbardziej ekstremalny epizod w dziejach polskiej archeologii". "Niewyt³umaczalny kaprys losu". "Metafizyczna wskazówka, ¿e dobro jest mo¿liwe zawsze i wszêdzie". "Szokuj±co niezwyk³e". Tak badacze opisuj± to, co przytrafi³o siê przedwojennemu kustoszowi dzisiejszego Muzeum Mazowieckiego Kazimierzowi Gelinkowi.
Szary dwupiêtrowy budynek przed wojn± by³ ozdob± osiedla Rybaki. Niecodzienna bry³a, szerokie schody, zapieraj±cy dech w piersiach widok z okien. Dzi¶ Rybaki piêkniej±, nabrze¿e jest remontowane, a co z kamienic±? Wszystko wskazuje na to, ¿e jest nie do uratowania.
Cmentarze - stra¿nice pamiêci, ¶wi±tynie zadumy. Przejd¼cie siê ich alejami. I wraz z nami powspominajcie p³occzan, którzy odeszli setki lat temu i tych, z którymi po¿egnali¶my siê ca³kiem niedawno.
W nadchodz±ce dni Wszystkich ¦wiêtych i Zaduszki bêdziemy odwiedzaæ naszych bliskich na okolicznych nekropoliach. Warto wiêc przypomnieæ cmentarz, którego ju¿ nie ma, a któremu sw± nazwê zawdziêcza jedno z p³ockich osiedli - Cholerka.
W sobotê £±ck przeniós³ siê na chwilê w czasie. Podczas wieczornej mszy chór za¶piewa³ pochodz±cy z VI wieku "Akatyst ku czci Bogarodzicy". A mieszkañcy £±cka dowiedzieli siê, jak to ksi±¿ê Siemowit III ³askawie zwolni³ wie¶ z 15 typów podatków!
Móg³ siê nazywaæ "Edwarda Gierka" albo "Problemów Finansowych Miasta P³ocka". Ostatecznie stanê³o na "Solidarno¶ci" - tak zdecydowali p³occzanie g³osuj±cy w plebiscycie "Wyborczej". Na jego otwarcie przyjecha³ Jaros³aw Kaczyñski, choæ nie do koñca wiadomo by³o, czy jako premier, czy prezes PiS-u. Nasz drugi most przez Wis³ê ma 10 lat [TEKST Z 2017 R.].
Wiekowe mury by³y w kiepskim stanie, fundamenty wymaga³y zabezpieczenia, zajêli siê nimi konserwatorzy z Torunia.
Ikonostas z królewskimi i diakoñskimi wrotami, symbolizuj±ce niebo prezbiterium, do którego nie wchodz± kobiety, pod¶wieczniki na cieniutkie ¶wiece ofiarne, z których dwa ufundowali wierni z P³ocka w podziêce za cudowne ocalenie cara z katastrofy kolejowej - te wszystkie skarby mamy tu¿ pod nosem, przy Ko¶ciuszki 18. W cerkwi prawos³awnej pod wezwaniem Przemienienia Pañskiego
Ksi±¿nica P³ocka jest jak dom damy, która mieszka z córk± i wnuczk±. Starsza pani ma swoje wiekowe skarby, których za nic nie chce siê pozbyæ, m³odsza chy³kiem co¶ z tych staroci wynosi do piwnicy i robi miejsce na swoje rzeczy, a najm³odsza w swoim pokoju nagromadzi³a sporo najnowocze¶niejszego sprzêtu. Tê wielopokoleniow± rodzinê odwiedzaj± wielopokoleniowi go¶cie. Co ³±czy Ksi±¿nicê z dam±? Obie maj± po 80 lat!
Uroczysto¶ci odby³y siê w miejscowo¶ci, w której na samym pocz±tku II wojny ¶wiatowej polscy mundurowi zostali zabici, czyli w Dobrzykowie. Na pocz±tku lipca odnaleziono i ekshumowano szcz±tki 13 cia³ - w alejce miejscowego cmentarza. To przede wszystkim zas³uga wolontariuszy ze Spo³ecznego Komitetu Pamiêci Obroñców Dobrzykowa z 1939 r.
Czarny czwartek, 24 pa¼dziernika 1929 r., zapocz±tkowa³ kataklizm nazywany Wielkim Kryzysem. Za³amanie gospodarki ¶wiatowej trwa³o do 1933, a w niektórych krajach, zw³aszcza rolniczych, nawet do 1935 r. Polska, jako pañstwo typowo rolnicze, odczu³a go szczególnie dotkliwie.
- Z tym miejscem wi±¿± siê g³êbokie wspomnienia i emocje. Czujê siê jakbym by³ ostatnim Mohikaninem - mówi³ w Muzeum ¯ydów Mazowieckich Jakub Guterman, p³occzanin ¿ydowskiego pochodzenia, mieszkaj±cy obecnie w Izraelu. By³ go¶ciem na wernisa¿u wystawy "Szuflada", który rozpocz±³ V P³ockie Dni ¯ydowskie.
11 ¿o³nierzy i dwóch pracowników Kolei Pañstwowych poleg³ych w 1939 r. zosta³o w lipcu ekshumowanych w alejce dobrzykowskiego cmentarza. W niedzielê zostan± pochowani w wojskowej mogile.
O tej rocznicy przypomina Piotr Gryszpanowicz, autor ksi±¿ki "P³ockie mosty na Wi¶le". Zmar³emu tragicznie podczas polowania Morawskiemu po¶wiêci³ w niej sporo miejsca. Teraz stara siê, by pomnik tego wybitnego fachowca zosta³ odnowiony.
O co by³a pani oskar¿ona w stanie wojennym? - O to, "¿e czynem ci±g³ym usi³ujê obaliæ ustrój PRL oraz naruszyæ sojusze", czyli Uk³ad Warszawski. Tak by³o w zarzucie, który postawi³ mi prokurator Ku³ak.
Prawie 400 rekonstruktorów, doskona³a pirotechnika, ponadto MiGi, wspó³czesne czo³gi, koncert Fortecy i dziesi±tki tysiêcy widzów. Tak wygl±da³a X rekonstrukcja bitwy pod M³aw±.
Rekonstrukcja nalotu bombowego na ma³e miasteczko i dramatycznej bitwy, ale tak¿e pokaz wojskowego sprzêtu i parê nowo¶ci - tak zapowiadaj± siê obchody jubileuszowego widowiska przypominaj±cego wydarzenia w M³awie z czasów II wojny ¶wiatowej. Wszystko rozpocznie siê ju¿ w pi±tek.
W pi±tek P³ock czci pamiêæ ¿o³nierzy i mieszkañców miasta, którzy w 1920 stawili czo³a bolszewickiemu atakowi.
Teatr Dramatyczny zorganizuje je ju¿ we wrze¶niu. Na parkingu na Nowym Rynku stanie scena, a na niej zaprezentuje siê wszystko, co najlepszego aleja ma do zaoferowania. Fetowany bêdzie tak¿e sam Stanis³aw Jachowicz. Tak, tak, to ten od wierszyka "Pan kotek by³ chory i le¿a³ w ³ó¿eczku. I przyszed³ pan doktor...".
Punktualnie o godz. 17, czyli tzw. godzinie "W", w 73. rocznicê wybuchu powstania warszawskiego mieszkañcy zatrzymali siê na chwilê, by oddaæ ho³d poleg³ym w narodowym zrywie w 1944 roku.
Od 3 lipca w Sierpcu, w pobli¿u ko¶cio³a farnego przy ul. Benedyktyñskiej, trwa trzecia edycja wykopalisk archeologicznych. W ostatnich tygodniach badacze ods³onili zamkowy budynek mieszkalny, przedbramie oraz znale¼li kilka ciekawych zabytków - m.in. p³ytkê z pieca kaflowego z wizerunkiem... dwóch jegomo¶ci wyrywaj±cych sobie wzajemnie w³osy z g³ów.
Uroczysto¶ci z okazji 73. rocznicy powstania odbêd± siê przy P³ycie Nieznanego ¯o³nierza.
- Mo¿na by³o ogl±daæ efekty pracy hafciarek, garncarza, rze¼biarza, kowala i wielu innych twórców reprezentuj±cych rêkodzie³o w drewnie, papierze, glinie, szkle i metalu - wyliczaj± organizatorzy z Urzêdu Gminy w Brudzeniu Du¿ym.
Grupa wolontariuszy i archeolodzy z Instytutu Pamiêci Narodowej zakoñczyli prace ekshumacyjne w Dobrzykowie. Ods³onili 13 szkieletów polskich ¿o³nierzy poleg³ych na pocz±tku II wojny ¶wiatowej, w 1939 r. Cia³a badaj± jeszcze antropolodzy.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
