Sześć krzeseł, stół i kredens. Zestaw zakupiony przez muzeum w 1969 r. od potomków rodziny Betleyów. Jan był malarzem, w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie studiował w pracowni prof. Tadeusza Pruszkowskiego, prezentował swoje prace na wystawach i dorocznych salonach Zachęty, a także w Sztokholmie i Londynie. Do rodziny Betleyów należała apteka na rogu ulic Kolegialnej i Tumskiej.
Jeszcze przed kupnem komplet był prezentowany na słynnej wystawie >>Secesja w Polsce<<, zorganizowanej w muzeum w 1967 r. Ekspozycja ta nadała późniejszy charakter naszemu muzeum, zapoczątkowała jego kolekcję, była doceniona i szeroko komentowana w całej Polsce. To był także początek rehabilitacji samego stylu, secesja bowiem przez długi czas była określana jako kicz i nisko oceniana. Warto pamiętać, że po raz pierwszy doceniono ją nie w Krakowie, nie w Warszawie, a właśnie w Płocku.
Wysmakowany komplet z jesionowego drewna właściwie pozbawiony jest ozdób, secesyjny jest w samej linii. Prawdopodobnie powstał w oparciu o projekt Henry'ego van de Velde, słynnego belgijskiego architekta i projektanta.
Klasyka secesji rozpisana na talerze, filiżanki, sosjerki i półmiski, w sumie 76 elementów. Stworzona w Królewskiej Manufakturze Porcelany w Miśni ok. 1905 r. Szkliwiona porcelana jest śnieżnobiała, do tego dochodzą kobaltowe elementy z motywem fali. Muzeum kupiło to cudo w latach 70.
Pastel na kartonie z 1904 r. Motyw pochodzi z polichromii kościoła Franciszkanów w Krakowie, zrealizowanej w 1895 r. Wyspiański kilkukrotnie powtarzał elementy polichromii lub projektów witraży na osobnych obrazach, które miały po prostu zdobić wnętrza domów jego przyjaciół. Płocka >>Madonna wiejska<< jest więc rodzajem >>autorskiej repliki<<, przeznaczona była dla zaprzyjaźnionego z Wyspiańskim lekarza, prof. Juliana Nowaka. Muzeum Mazowieckie kupiło ją w latach 70.
W jego zbiorach znajduje się także niedokończony szkic olejny tego motywu, różni się nieco od >>Madonny wiejskiej<<, za to o wiele bardziej przypomina ten, który ostatecznie stał się częścią polichromii. Niestety, nie jest częścią stałej ekspozycji, a to dlatego, że jest... za wysoki. Pokazywany jest przy specjalnych okazjach.
Lampy te zdobiły siedzibę krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego (prócz tego artysta zaprojektował dla stowarzyszenia medyków także wnętrza wraz z ich wyposażeniem, witraż i balustrady klatki schodowej). Żyrandol jest z blachy cynowanej, mosiądzu i niklu patynowanego. I wciąż działa! Muzeum kupiło go w 1969 r.
Jak podkreślają w muzeum, jeden z najwspanialszych nabytków placówki w ostatnich latach, korona jego secesyjnej kolekcji. Sponsorami obrazu byli PKN Orlen i urząd marszałkowski.
Malczewski w sumie namalował kilkadziesiąt autoportretów, ten jednak powstał w wyjątkowym dla niego okresie ? w 1911 r. artysta, wraz z Wacławem Szymanowskim, prezentował swoje prace na wystawie secesji w Wiedniu.
Na portrecie możecie dostrzec fragment krakowskiego Zwierzyńca, ukochanego miejsca malarza, gdzie mieszkał i pracował.
Jest z 1893 r., docelowy obraz powstał dwa lata później i można go oglądać w krakowskich Sukiennicach. Sam szkic to także perełka, prócz tego >>płockiego<< znany jest jeszcze jeden, który ma w swych zbiorach Muzeum Narodowe w Warszawie.
>>Szał uniesień<< to manifest sztuki Młodej Polski, jej sensualności, zmysłowości, zerwania z akademicką cenzurą, ale zarazem egzystencjalnych pytań, które wciąż stawiała. Według legendy Podkowiński chciał zniszczyć swoje dzieło w momencie jego pierwszej prezentacji. Powstrzymali go jednak przyjaciele. Dlaczego chciał to zrobić? Historycy sztuki podają dwa możliwe powody. Artysta mógł źle znieść fakt, że obraz krytykowano, a opinia publiczna źle go przyjęła. Wersja ta wydaje się jednak mało prawdopodobna, przede wszystkim dlatego, że obraz został jednak zauważony, doceniono jego niezwykłą kompozycję, ekspresję, wymowę. Drugi powód to nieszczęśliwa miłość. Podkowiński miał się kochać w żonie przyjaciela, a obraz miał być także wyrazem jego pragnień. Jego uczucia nie zostały jednak odwzajemnione, chciał więc zniszczyć płótno i w ten sposób się wyzwolić.
Odlew w brązie z 1922 r. Władze carskie długo nie chciały się zgodzić na upamiętnienie kompozytora w stolicy, w końcu aprobatę cara wyjednała śpiewaczka operowa Adela Bolska. W 1908 r. rozpisano konkurs na projekt pomnika, jednym z uczestników był właśnie Wacław Szymanowski. Wygrał, choć nie od razu, organizatorzy zażądali, by zmienił np. cokół statuy. Wcześniej pod nogami Chopina wiły się najróżniejsze zwierzątka. Były tam m.in. żaby...
Pomnik, już bez żab, stanął w końcu w Warszawie. W czasie II wojny Niemcy wysadzili go w powietrze, a to, co z niego zostało, przetopili na broń. Po wojnie zapadła decyzja o zrekonstruowaniu pomnika. Pojawił się jednak problem z odnalezieniem replik oraz zachowanych kopii mogących posłużyć za wzór do odtworzenia. Wtedy przeszukano gruzy domu Szymanowskich na Mokotowie. I tam właśnie w gruzach znaleziono odlew, na podstawie którego wykonano wierną kopię oryginalnego pomnika.
W 1973 r. przekazało go do Płocka Muzeum Narodowe w Warszawie.
Powstał w Nowym Jorku na początku XX wieku. Wykonano go ze srebra i pokryto roślinną dekoracją z mosiądzu i miedzi. Prawdziwa perła, rzadkość na rynku antykwarycznym. I po prostu przepiękna rzecz.
Projekt Augusta Hollminga z firmy Carla Faberge, najsłynniejszego jubilera carskiej Rosji, którego wyroby (w tym znane na całym świecie jajka) osiągają na aukcjach astronomiczne ceny. Emaliowana papierośnica jest wykończona srebrem i ozdobiona małym szafirem. Prosta i piękna, warto obejrzeć ją na żywo, ten drobiazg wręcz lśni.
Złoto, dwa rubiny, dziewięć brylantów, do tego szkło i stal. Kwintesencja secesji, warto zwrócić uwagę na ukochany przez ówczesnych projektantów motyw prosto ze świata natury. Mówiąc konkretniej, zegarek jest w kształcie rozkosznego żuka.
***
Materiał powstał dzięki pomocy Małgorzaty Szadkowskiej, kustosza działu sztuki oraz Wandy Chabowskiej, kierownika działu magazynów z Muzeum Mazowieckiego. Dziękujemy!
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze