... funkcj± prezesa Okrêgowej Izby Lekarskiej w P³ocku. Sobotni zjazd delegatów, który obradowa³ bêdzie w ratuszu po raz ósmy, wybierze nowe w³adze samorz±du zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów z dwóch powiatów p³ockich, sierpeckiego, gostyniñskiego, ³êczyckiego i kutnowskiego. Kierowana przeze mnie od 100 miesiêcy struktura jako jedyna dzia³a na obrze¿ach dwóch województw i jest najmniejsza w Polsce.
Zakoñczy³ siê kolejny projekt edukacyjny P³ockiego Towarzystwa Przyjació³ Teatru, odczytuj±cy twórczo¶æ Aleksandra Fredry, wspó³cze¶nie. Wielomiesiêczny cykl nie by³ przyjmowany entuzjastycznie. Czê¶ci teatromanów hrabia ju¿ nie zachwyca, a blask jego dzie³ zgas³ wraz ze ¶wieczk± z jednoaktówki zagranej w p³ockim ratuszu przez aktorów Teatru Per Se.
List sprzed dziewiêædziesiêciu lat, z pocz±tku ogólno¶wiatowego kryzysu gospodarczego, nie jest laurk± dla mecenasów kultury w pierwszej dekadzie Niepodleg³ej.
W listopadzie 1918 roku pracowa³o w Polsce 4500 lekarzy i lekarzy dentystów. W latach wojennych w P³ocku by³o ich sze¶ciu! Dwie dekady pó¼niej, bior±c najkorzystniejsze statystyki, kadra dwóch zawodów lekarskich liczy³a oko³o 16 tys. osób. W naszym mie¶cie nie przekroczy³a 30.
"Dzie³a podobne zawsze s± i bêd± potrzebnymi m³odzie¿y p³ci obojga" - twierdzi³ stanowczo w jednym z prywatnych listów o swoich "obscenicznych" utworach Aleksander Fredro, przekonuj±c przyjaciela z czasów napoleoñskich do wydania "Sztuki ob³apiania" u "jakiego lipskiego drukarza".
Scena P³ockiego Towarzystwa Przyjació³ Teatru by³a salonem kulturalnym miasta. W¶ród go¶ci byli najwybitniejsi polscy arty¶ci sceniczni, filmowi i telewizyjni. Sala co tydzieñ pêka³a w szwach, a co miesi±c wype³nione po brzegi autokary wyje¿d¿a³y na spektakle do Warszawy, £odzi i innych polskich miast.
Piêæ lat temu z okazji 220. urodzin Aleksandra Fredry studenci Wiedzy o Teatrze AT w Warszawie zostali poproszeni o wybranie dowolnej sztuki hrabiego i napisanie krótkiego artyku³u o jej aktualno¶ci. Propozycja - jak opisa³a to zdarzenie pani profesor Anna Kuligowska-Korzeniewska - nie zosta³a przyjêta z entuzjazmem, gdy¿ czcigodny Autor nie porusza³ i nie ¶mieszy³ przysz³ych krytyków sceny.
4 listopada 2016 roku p³ocka rada lekarska wystosowa³a apel w sprawie bezpieczeñstwa zdrowotnego mieszkañców czterech powiatów, zapraszaj±c do wspólnej rozmowy i pracy wszystkich, którzy maj± wp³yw na poprawê jako¶ci ¶rodowiska i opieki zdrowotnej.
Fredro urodzi³ siê 225 lat temu. P³ockie Towarzystwo Przyjació³ Teatru koñczy w tym roku pó³ wieku. Ka¿dy z nastêpnych trzech "Wieczorów Fredrowskich", które od dwunastu miesiêcy ³±cz± obydwa jubileusze, poka¿e hrabiego jako twórcê nadal aktualnego.
... uwa¿aj±c, ¿e w³a¶nie ono jest najwa¿niejsze. Czy definiujemy wówczas, co konkretnie kryje siê pod wzajemnie ¿yczliwym pozdrowieniem?
Siedzia³em na parapecie okna wychodz±cego na zalany deszczem plac Szczepañski z fontann± i Zachêt± w tle, s³uchaj±c opowie¶ci o kolejnym literackim wcieleniu Konrada. Salê wype³niali liceali¶ci, chêtni do zabawy s³owem, podobni do Konrada rozprawiaj±cego z Maskami, pe³ni w³asnych rozterek, oskar¿aj±cy, a mo¿e wrêcz przeciwnie - oskar¿ani przez starsze pokolenia o "marazm i duchow± niewolê".
Marcin Ehrlich poda³ Tadeuszowi £uszczyñskiemu swoj± ksi±¿kê o bia³aczce wydan± w roku 1862, znaj±c wieloletni± pasjê doktora, podgl±daj±cego okiem mikroskopu nadmiernie rozmna¿aj±ce siê krwinki. Do sali kolumnowej p³ockiej izby lekarskiej przy ulicy Ko¶ciuszki 8 wszed³ w³a¶nie Tadeusz Garlej, kulej±c nieco z powodu rany odniesionej w pierwszych dniach kampanii wrze¶niowej.
Unia Polskich Pisarzy Lekarzy skoñczy³a 50 lat. Stowarzyszenie proklamowa³o 38 lekarzy, a w¶ród nich byli: Stanis³aw Lem i zwi±zany z P³ockiem pediatra i rektor akademii medycznych profesor Boles³aw Górnicki. Z³oty Jubileusz UPPL odby³ siê w krakowskim Muzeum Manggha.
Niepokoj±co ro¶nie w ostatnich latach liczba zachowañ, które w wiêkszo¶ci znane od stuleci, maj± powtarzalny charakter i przypominaj± uzale¿nienie od substancji psychoaktywnych. Nauka opisuje je jako "na³ogi behawioralne", wymieniaj±c katalog problemów z hazardem, nadu¿ywaniem nowych technologii, kompulsywnym kupowaniem lub nieustannymi æwiczeniami fizycznymi, czêsto po³±czonymi z zaburzeniami od¿ywiania.
"Aferê Dziadów" rozpoczê³a "Trybuna Ludu" oskar¿eniem twórców o b³êdy ideologiczne inscenizacji. Na pocz±tku grudnia odwo³ano dwa spektakle z powodu rzekomej choroby Holoubka. Wydzia³ Kultury Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej za¿±da³ ukarania wszystkich odpowiedzialnych.
Wiosn± 1815 roku Adam Mickiewicz stara³ siê o przyjêcie do Wileñskiego Instytutu Medycznego. Podanie z nieznanych powodów zosta³o odrzucone. St±d studia na Cesarskim Uniwersytecie, a po ¶mierci ojca w Seminarium Nauczycielskim, które w zamian za pó¼niejsz± pracê oferowa³o stypendium i bezp³atne mieszkanie.
W listopadowej opowie¶ci o "Dziadach" nie mo¿e zabrakn±æ p³ockiej bazyliki katedralnej. Z okazji Narodowego Dnia Niepodleg³o¶ci w 1992 roku Marek Mokrowiecki zrealizowa³ w g³ównej nawie, pomiêdzy ko¶cielnymi ³awkami, widowisko, które powtórzono 40 razy z udzia³em ponad o¶miu tysiêcy widzów
"Dziady-Widma" powróc± na deskach warszawskiej Starej Oran¿erii w £azienkach. Uroczyst± premierê w re¿yserii Ryszarda Peryta po³±czono z inauguracj± dzia³alno¶ci nowej instytucji kultury - Polskiej Opery Królewskiej.
Mo¿liwe, ¿e wiêcej ³adniejszych jest miast, ale tylko we Lwowie na ¿elaznej kurtynie chroni±cej scenê przed po¿arem Stanis³aw Jasiñski przyklei³ p³ótno z panoram± grodu wielu kultur, narodowo¶ci i dramatycznych do¶wiadczeñ, którego pocz±tki siêgaj± roku 1251.
To po¶rednio wyja¶nia nieporadno¶æ Ja¶ka z "Wesela" Wyspiañskiego.
Skoñczy³y siê wakacje i podró¿ przez polskie sceny. Za nami Kraków, Poznañ, Bydgoszcz, Wroc³aw, Bielsko-Bia³a, Cieszyn, Szczecin, Wilno, Lwów i Warszawa. Przed nami kontynuacja p³ockich "Wieczorów Fredrowskich" i na deser Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana.
To ju¿ przedostatnia wycieczka ¶ladami polskich scen narodowych. 20 lat temu wznowi³ dzia³alno¶æ po po¿arze w 1985 roku i przed³u¿aj±cym siê remoncie Teatr Narodowy w Warszawie. Jerzy Grzegorzewski budowa³ w nim "Dom Wyspiañskiego", a Jan Englert wci±¿ d±¿y do prezentacji ró¿norodnych nurtów kolejnych pokoleñ artystycznych.
W 1945 r. konferencja trzech mocarstw zdecydowa³a o granicach powojennej Polski. Z zasobów kultury narodowej wyjêto Wilno i Lwów. Wraz z ziemi± odzyskan± wróci³ po wiekach Szczecin. Dzisiejsza podró¿ prowadzi przez teatry, w których nie by³em.
Historia polskiego teatru we Wroc³awiu zaczyna siê 6 stycznia 1946 roku od premiery "¦lubów panieñskich" Aleksandra hrabiego Fredry, którego pomnik przeniesiony ze Lwowa od ponad 60 lat stoi na Rynku G³ównym dolno¶l±skiej stolicy.
Na fasadzie eklektycznego gmachu architekt Jan Zawiejski napisa³: "KRAKÓW NARODOWEJ SZTUCE". Ze szczytu teatru patrz± na magiczne miasto pos±gi Tadeusza i Zosi. Kontynuujemy wycieczkê po polskich scenach narodowych.
Wakacyjny cykl opowiadañ o polskich scenach rozpoczynam podczas najnowszej wystawy Muzeum Narodowego w Krakowie, stoj±c przed portretem legendarnej aktorki Heleny Modrzejewskiej, patronki Starego Teatru.
Warto by³o wiele lat czekaæ, czasem narzekaæ, wytykaæ b³êdy serdecznym palcem, aby w re¿yserii Marka Mokrowieckiego, w scenografii Krzysztofa Ma³achowskiego, w grze ca³ego zespo³u pod niezaprzeczalnym przywództwem Marka Walczaka zobaczyæ wyrafinowany teatr
W³odzis³aw - W³oc³aw - Vladislavia - Leslau - W³oc³awek otrzyma³ prawa miejskie w 1261 roku, dwadzie¶cia cztery lata pó¼niej ni¿ obchodz±cy w³a¶nie swoje 780. urodziny P³ock. Wed³ug legendy zegar s³oneczny na ¶cianie w³oc³awskiej katedry skonstruowa³ Miko³aj Kopernik, pobieraj±cy nauki w pobliskiej szkole dla duchowieñstwa. W tym samym miejscu stoi dzisiaj Seminarium Diecezjalne, które ukoñczy³ w okresie miêdzywojennym kardyna³ Stefan Wyszyñski - Prymas Tysi±clecia.
Po niespe³na dwóch miesi±cach wracaj± do skarbca P³ockiego Towarzystwa Naukowego "Kaprysy" Francisca Goi. 80 grafik, nazywanych przez artystê "obrazami zrodzonymi z fantazji, które s³u¿± do wy¶miania i napiêtnowania przes±dów, a tak¿e u¶wiêconej przez lata ob³udy i hipokryzji", znajduje siê w zbiorach rodzimej Biblioteki im. Zieliñskich.
Pozna³em doktora w³a¶ciwie pod koniec jego ¿ycia, kiedy jako emerytowany ju¿ lekarz konsultowa³ pacjentów dla przychodni przemys³owej przy Kolegialnej 19. Cz³owiek o niezwyk³ym ¿yciorysie, dorobku zarówno lekarza praktyka, jak i naukowca, wybitny spo³ecznik i humanista - nale¿a³ do najbardziej pracowitych p³occzan.
Honoriusz Balzac we wstêpie do "Fizjologii ma³¿eñstwa" powo³uje siê na s³owa Napoleona wyg³oszone w Radzie Stanu podczas dyskusji nad Kodeksem cywilnym. Bonaparte mówi³: "Cz³owiek jest niewolnikiem przyrody, a spo³eczeñstwo ludzkie na niej jest zaszczepione. Prawa ludzkie s± na us³ugach obyczajów, obyczaje za¶ zmieniaj± siê. Ma³¿eñstwo mo¿e zatem podlegaæ stopniowemu doskonaleniu, któremu podlegaj± wszystkie rzeczy ziemskie".
Widzia³em, jak pracuje podczas próby akustycznej, jak siê skupia przed wystêpem, alienuje. Ka¿dy gest, ruch, sylaba, d¼wiêk, zapowied¼, ³yk wody, odstawienie mikrofonowego statywu by³y detalicznie dopracowane.
Podczas niedawnego spotkania z samorz±dowcami w ramach P³ockiego Projektu Onkologicznego doktor Katarzyna Urbañska, id±c za zgodnym g³osem wszystkich, dla których bezpieczeñstwo zdrowotne nie jest tylko wyborczym sloganem, opowiedzia³a o europejskim kodeksie walki z rakiem. Niezale¿nie bowiem od tworzenia programów, budowy o¶rodków, przychodni, oddzia³ów, mno¿enia stacji pomiarowych, nowych filtrów czy ograniczenia ruchu ko³owego, po³owy zachorowañ na nowotwory mo¿na unikn±æ dziêki zastosowaniu prostych wskazówek. Wszystkie zale¿± od nas samych!
"Dwa równie stare i szlachetne rody" w Weronie, Soplicowie, na dziedziñcu z murem biegn±cym po¶rodku "wskrzeszaj± zamêt przycich³ej niezgody". "O zamek toczy siê sprawa"?
Wyobrazi³em sobie: Maciesza kartkuje ksi±¿kê otrzyman± w³a¶nie od kolegi spod Jasnej Góry i czyta na g³os: "Wobec choroby, wobec cierpienia wszyscy ludzie s± równi - czy to w pa³acu, czy w lepiance, czy na z³otog³owiu, czy na bar³ogu ludzie jednako cierpieæ musz±. Choroba to wielki strychulec, który niweluje nierówno¶ci spo³eczne".
Je¶li nasi przodkowie potrafili skanalizowaæ miasto, aby zlikwidowaæ epidemie cholery, staæ nas dzisiaj na sieæ ciep³ownicz± i gazow±, która zlikwiduje przydomowe kominy, co ograniczy zapadalno¶æ na choroby p³uc i oskrzeli, w tym tak¿e na raka? Mo¿e zamiast liczyæ paleniska, zamieniaj±c na mniej smrodliwe, trzeba je zacz±æ od jutra wygaszaæ?
15 marca 1948 roku w krakowskim szpitalu wojskowym zmar³ lekarz major Mieczys³aw S³aby. Kolejny krwotok z ¿o³±dka zabi³ bohatera kampanii wrze¶niowej, wycieñczonego aresztem w kazamatach Urzêdu Bezpieczeñstwa.
P³ockie Towarzystwo Przyjació³ Teatru postanowi³o w tym roku przyznaæ Z³ot± Maskê Andrzejowi Sewerynowi, dziêkuj±c za wszystko, ale szczególnie za spektakl "Szekspir forever" wystawiony specjalnie dla p³ockiej publiczno¶ci.
Koñczy³y siê lata osiemdziesi±te. Ale jeszcze nie tak, ¿eby by³a wolna Polska. Poszli¶my do p³ockiego teatru na premierê spektaklu muzycznego "Róbmy swoje". Liceali¶ci! Na premierê!
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
