Bezcennych z punktu widzenia historii P³ocka, bo pokazuj± wydarzenia, które jak rzadko które ¶wiadcz± o bohaterstwie jego dawnych mieszkañców.
- To od nas zale¿y, jaka bêdzie przysz³o¶æ Polski. To do nas nale¿y wybór, czy bêd± wolne media, czy tylko têpa propaganda. I czy bêd± wolne, niezawis³e s±dy. Wybór nale¿y do nas. Jeszcze - zaznaczy³ Andrzej Nowakowski.
... a niepodleg³o¶æ jest dobrem nie tylko cennym, ale i bardzo kosztownym". Tak mówi³ Józef Pi³sudski, a 103 lata temu P³ock tê cenê zap³aci³.
Do tego pokazy artyleryjskie, piknik historyczny, prezentacja sprzêtu wojskowego. Wszystko 19 sierpnia, w rocznicê obrony P³ocka przed bolszewikami w 1920 r.
Ca³kiem niedawno rocznicê Bitwy Warszawskiej i obrony P³ocka przed bolszewikami obchodzili¶my w podnios³ej atmosferze w pe³ni zas³u¿onej dumy z dokonañ naszych przodków. Teraz liczymy, ¿e tak jak 102 lata temu odparli¶my barbarzyñców nad Wis³±, tak dzi¶ podobnie Ukraiñcy skoñcz± walki nad Dnieprem.
Cz³onkowie komisji historii i tradycji Hufca ZHP P³ock przedstawili sylwetkê Janiny ¦mieciuszewskiej, która za swoj± dzielno¶æ ponad wiek temu zosta³a odznaczona Krzy¿em Walecznych.
Biegacze bêd± mieli do pokonana 10 km, start i meta jak zwykle na Tumskiej. Jak dot±d zapisa³y siê 284 osoby, w tym 218 mê¿czyzn i 66 kobiet.
W poniedzia³ek 15 sierpnia w P³ocku odbêd± siê uroczysto¶ci patriotyczne zwi±zane ze 102. rocznic± Bitwy Warszawskiej. Tradycyjnie rozpoczn± siê od z³o¿enia kwiatów pod pomnikami marsza³ka Józefa Pi³sudskiego oraz p³occzanina, poety i legionisty W³adys³awa Broniewskiego.
- Kto¶ mo¿e powiedzieæ, ¿e to szczegó³, ale dla mnie niesamowicie istotna rzecz - mówi Piotr Gryszpanowicz.
Za nami kolejna rocznica bohaterskiej obrony P³ocka przed bolszewikami. Niestety COVID nie chcia³ siê dostosowaæ. Jubileusze stulecia odparcia najazdu i odznaczenia miasta Krzy¿em Walecznych musia³y pozostaæ w jego cieniu.
...Krzy¿a Walecznych, którym Józef Pi³sudski (to on jest na muralu na szczycie budynku doskonale widocznego z alei, której patronuje) odznaczy³ P³ock w 1921 r. za obronê przed bolszewikami.
... czyli budynkiem przy ul. 1 Maja 9, który nosi ¶lady po obronie P³ocka przed bolszewikami. Ratusz poinformowa³, ¿e zaczê³o siê zabezpieczanie jego ¶ciany.
Na dzi¶ zosta³o zaplanowanych kilka rocznicowych uroczysto¶ci. Pierwsza odby³a siê na cmentarzu garnizonowym.
A dzi¶ dalszy ci±g uroczysto¶ci. O godz. 10 - na cmentarzu garnizonowym przy ul. Norbertañskiej, a potem, ok. 11 - przed budynkiem przy ul. 1 Maja 9.
Podczas mszy w katedrze biskup pomocniczy skupi³ siê na bolszewikach, którzy krzy¿ chcieli zast±piæ sierpem i m³otem, a sam bolszewizm "mia³ wyzwoliæ wszystkich ludzi z ucisku Ko¶cio³a i panów".
Tym razem nie wybrano szczytu kolejnej kamienicy w centrum P³ocka, tylko szczyt bloku przy ul. Gierzyñskiego 15. To ju¿ kwestia kilku dni, kiedy zobaczymy go w ca³o¶ci.
...to maleñka pigu³ka z wydarzeñ w 1920 i 1921 r., kilkana¶cie zdañ opatrzonych artystyczn± wizj±, która momentami nie ma nic wspólnego z zarysowan± histori± obrony miasta. A jego walcz±cy obroñcy (podobnie zreszt± jak nacieraj±cy wróg) to zbitka postaci bez twarzy - prawdziwe pojawiaj± siê dopiero na sam koniec dziêki zdjêciom obroñców odznaczonych przez marsza³ka Pi³sudskiego i przy stwierdzeniu "chwa³a bohaterom".
Testy by³y w czwartkowy wieczór, a ju¿ od pi±tku do poniedzia³ku rocznicowe projekcje bêdzie móg³ obejrzeæ ka¿dy chêtny. Rocznicowe, bo nawi±zuj±ce do stulecia odznaczenia P³ocka Krzy¿em Walecznych.
Od poniedzia³ku do pi±tku, tu¿ po zmroku, ratusz rozb³y¶nie od projekcji przygotowanych - dziêki technice video mappingu - na wyj±tkow± rocznicê stulecia odznaczenia P³ocka przez Józefa Pi³sudskiego Krzy¿em Walecznych.
"P³ock Miasto Bohater, kawaler Krzy¿a Walecznych 1921" to tytu³ nowej pozycji na p³ockim rynku wydawniczym. Myli siê ten, kto spodziewa siê w nim archiwalnych fotografii. Ale zawodu nie poczuje.
Skoro ju¿ o hologramach mowa, to - uwaga - sami mo¿emy zdecydowaæ, czyj chcemy zobaczyæ i kogo pos³uchaæ. £±cznie do wyboru mamy 14 postaci.
Mija tydzieñ obchodów stulecia obrony P³ocka przed bolszewickim najazdem. Kwiaty zaczynaj± wiêdn±æ, ludzie wrócili do pracy, za chwilê zapomnimy o tym, co siê wówczas wydarzy³o. A przecie¿ tamte chwile wywar³y piêtno na naszym mie¶cie na wiele lat.
Najpierw motocykli¶ci, taksówkarze, rowerzy¶ci. Za nimi piesi, czêsto w okoliczno¶ciowych koszulkach i z wielkim transparentem "100-lecie obrony P³ocka. P³ock to jest miasto bohater".
Wszyscy bronili miasta. By³o co¶ wspania³ego w tej powszechno¶ci bohaterstwa. Ksiê¿a, urzêdnicy, rzemie¶lnicy, mieszczanie, obywatele ziemscy, pose³ na Sejm, harcerze, uczennice szkó³, ich prze³o¿one, s³u¿±ce, robotnice, wyrobnicy. W ogniu nieprzyjacielskich karabinów stanêli wszyscy i dali jakby obraz, ¿e Polska jest wszystkich Polaków. Bez ró¿nicy stanu, maj±tku i pozycji.
11-letni Tadzio Jeziorowski, bo o nim mowa, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej dostarcza³ obroñcom P³ocka broñ i amunicjê. Zosta³ uwieczniony w komiksowej stylistyce - widaæ go jak rok pó¼niej marsza³ek Pi³sudski dopina mu do munduru Krzy¿ Walecznych.
Dzi¶, w poniedzia³ek, ale przede wszystkim we wtorek bêdziemy dumnie obchodziæ stulecie obrony P³ocka przed bolszewikami. Nim zap³on± znicze i padn± wa¿ne s³owa, warto mo¿e zdobyæ siê na pewien wysi³ek i zapoznaæ z najbardziej dramatycznymi wydarzeniami w dziejach naszego miasta.
Kiedy wyruszy³ na wojnê broniæ ¶wie¿o odzyskanej wolno¶ci przed bolszewikami, mia³ zaledwie 22 lata. W szkolnych kajetach w czarnych ok³adkach spisywa³ to, czego do¶wiadcza³. Od jajecznicy z 12 jaj po ¶wiszcz±ce wokó³ kule, które zabija³y jego towarzyszy broni. Nazywa³ siê Lech Marian Ro¶ciszewski.
- Jak pokazaæ patriotyzm i bohaterstwo p³occzan, którzy w 1920 r. bronili miasta przed bolszewikami? Postanowili¶my zrobiæ to poprzez losy jednej niezwyk³ej rodziny - mówi Joanna Banasiak, dyrektorka Ksi±¿nicy P³ockiej.
Jeszcze wiosn±, a nawet na pocz±tku lata wojna by³a dla p³occzan czym¶ bardzo, bardzo odleg³ym - opowiada³ podczas otwarcia wystawy "Tak by³o. P³ock 1920" Micha³ Kacprzak, historyk z Ma³achowianki.
W Jagiellonce komitet uczniowski zagrozi³ kolegom z ostatniej klasy, którzy nie zg³osz± siê do wojska, ¿e zostan± wykluczeni z grona kole¿eñskiego. W II Gimnazjum, dzisiejszej Ma³achowiance, obowi±zkiem tym objêto uczniów trzech najstarszych klas. Podobnie by³o w gimnazjum ¿ydowskim.
W niedzielny ranek na cmentarzu garnizonowym P³ock uczci³ obroñców P³ocka z roku 1920. W uroczysto¶ci wziêli udzia³ cz³onkowie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego z Helu - a wszystko to mia³o zwi±zek ze wspania³± postaci± Jana My¶lisza.
Gdyby 15-letni uczeñ Jagiellonki i harcerz 3. ¯eglarskiej Dru¿yny Harcerskiej Antolek Gradowski nie zgin±³ w obronie P³ocka 18 sierpnia 1920 r., mo¿e zosta³by powa¿nym profesorem Antonim Gradowskim albo nauczycielem w swojej szkole lub np. ksiêgowym w jakiej¶ przedwojennej firmie.
Uroczysto¶æ pod pomnikiem Obrony P³ocka 1920 zorganizowa³o Stowarzyszenie Sympatyków Klubu Wis³a P³ock.
Tegoroczny bieg by³ po¶wiêcony jednemu z najbardziej zas³u¿onych obroñców P³ocka w 1920 roku, pochodz±cemu z Francji kpt. in¿. Albert de Bure. W 1919 r. wraz z armi± gen. Józefa Hallera przyjecha³ do Polski, o¿eni³ siê z Polk± i wst±pi³ do Wojska Polskiego.
W planach p³ockich uroczysto¶ci, prócz przemówieñ i sk³adania kwiatów, s± m.in. koncert orkiestry dêtej, bieg i spacer do miejsc zwi±zanych z obron± P³ocka w roku 1920.
Leonid Lisowski - Ukrainiec, cz³onek Ukraiñskiej Armii Ludowej - w roku 1920, tak jak tysi±ce jego rodaków, ramiê w ramiê z Polakami walczy³ z bolszewickim naje¼d¼c±. Jego mogi³ê odnale¼li w P³ocku harcerze z 2 Harcerskiej Dru¿yny "Tibesti" z Przasnysza.
Nowe centrum ma powstaæ w przysz³ym roku. Bêdziemy wtedy obchodziæ okr±g³± rocznicê obrony P³ocka w wojnie polsko-bolszewickiej. Co ³±czy te dwa na pozór ró¿ne wydarzenia? Kopiec Harcerzy!
To bardzo realne. Wszystko przez remont pl. Narutowicza, który pewnie nie zakoñczy siê - na razie wszystko na to wskazuje - w ci±gu pó³tora roku. Inna sprawa, ¿e... nie wiadomo, czy siê w ogóle zacznie.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
